خبرنگار وخبرنگاری به سبک جزیره

خبرنگاری چیست ، خبرنگار کیست

فدهم مرداد ماه هر سال ضمن گرامیداشت یاد و خاطره تمامی خبرنگاران شهید این عرصه و قدردانی از زحمات خبرنگاران ، همچنین فرصتی است تا مروری داشته باشیم بر حرفه خبرنگاری و رسالت خبرنگاران که به عنوان طلایه داران جبهه آگاهی و چشم بینا و زبان گویای مردم خوانده می شوند.

به همین منظور با 'مهدی فضائلی' مدیر عامل سابق خبرگزاری فارس، 'هوشمند سفیدی' مدیر مسوول روزنامه آرمان و 'سعدالله زارعی' روزنامه نگار پیشکسوت روزنامه کیهان گفت و گویی شده که که مشروح آن به این شرح است .

*خبرنگار نباید تحت تاثیر فشارها و القائات قرار گیرد

مهدی فضائلی در مورد روز خبرنگار و اینکه چرا این حرفه جزو مشاغل سخت بشمار می آید، می گوید: خبرنگاری اگر در راستای صحیح و مناسب باشد، جزو مشاغل سخت است اما اگر این حرفه در مسیر اصلی قرار نگیرد همچون دیگر مشاغل بشمار می رود.

مسیر اصلی و مناسب بدین معناست است که خبرنگار به عنوان عنصری جستجوگر، پیگیر و ریسک پذیر در موقعیت های مختلف تحت تاثیر فشارها، القائات و وابستگی ها قرار نگرفته و رسالت خودش را به درستی انجام دهد.

اما اگر همین خبرنگار یک رفتار کارمند مآبانه داشته باشد و بصورت عادی بخواهد به این حرفه بپردازد، طبیعتا نمی تواند در رده مشاغل سخت و زیان آور قرار گیرد.

فضائلی در ادامه با اشاره به توسعه حرفه روزنامه نگاری در کشور می افزاید: خوشبختانه هم اکنون در میان خبرنگاران ایرانی، افرادی وجود دارند که همسطح دیگر همتایان غربی خودشان بوده و از اطلاعات و دانش کافی در این زمینه برخوردار هستند. هر چند که نمی توان کتمان کرد که ضعف هایی نیز وجود دارد که نشاندهنده ضعف در تسلط حرفه ای بشمار می رود.

چند منظوره بودن و دارا بودن قابلیت های متعدد از جمله خصوصیات خبرنگاران بین المللی است که متاسفانه در کشور کمتر بدان پرداخته شده است.

وی یادآور می شود: یک خبرنگار حرفه ای باید علاوه بر تسلط به چند زبان زنده دنیا، آشنا به مسائل عکاسی و تایپ نیز باشد تا بتواند در سریع ترین زمان ممکن خبری کامل را به نشریه و یا خبرگزاری خود ارسال کند.

فضائلی در ادامه با اشاره به وظیفه خبرنگاران ایرانی در مواجهه با جنگ نرم دشمنان می گوید: فردی که می خواهد در صحنه یک نبرد قرار گیرد؛ باید شرایطی را فراهم کند که مرحله نخست آن پذیرش و درک مناسب از نبرد است.

وی با بیان اینکه پذیرش نبرد گام نخست بشمار می آید، می افزاید: اگر کسی متوجه نباشد که در یک رویارویی و صحنه جنگ قرار دارد، طبیعتا مابقی شرایط را نمی تواند به مطلوب ترین شکل ممکن فراهم نماید.

شناخت دشمن و تاکتیک، راهبردها، اهداف دشمن گام نخست افسران جنگ نرم بشمار می رود تا در جریان کار خبری خویش به ناگاه با آن جریان همسویی و همراهی نداشته باشد.

شناخت جبهه خودی و باور اهداف، راهبردها و سیاست های تبیین شده گام مهم دیگری است که باید در این زمینه، خبرنگاران آشنایی کامل داشته و با انگیزه پا در عرصه اطلاع رسانی بگذارند.

تسلط و اشراف تکنیکی آخرین مرحله این چرخه بشمار می رود که می تواند اهداف و وظایف خبرنگاران را در مواجهه با جنگ نرم به سر منزل مقصود برساند.

یادآوری می شود 'خبرنگاران' وظیفه سنگینی بر عهده دارند، زیرا ارتباط دائم آنان با هم اقشار و طبقات جامع و نیز زیر نظر داشتن فعالیت‏های مختلف به منظور انعکاس صحیح و دقیق رویدادها اقتضا می‏کند که 'دقّت'، 'صراحت' و 'صداقت' به عنوان مشخصه‏ های یک خبرنگار موفق را به همراه داشته باشد.

اخبار و رویدادها، عامل تعیین کننده‏ای در نگرش ها، بینش ها و موضع ‏گیری‏های کلان بشمار می رود، بنابراین ناقلان اخبار سهم مهمی در چگونگی اتخاذ تدابیر و موضع ‏گیری‏های کلان می‏توانند داشته باشند چرا که این گروه قادرند با نوع و فرم تنظیم اخبار، میزان اعتنا یا بی‏ توجهی گروه ها و مسئولان را تغییر دهند.

*خبرنگاران پرچمداران آگاهی هستند

هوشمند سفیدی یکی از اساتید دانشگاهی علوم ارتباطات نیز در این زمینه می گوید: خبرنگاری در بیانی ساده به معنای تولید و نگارش خبر و تلاش برای انتقال آن به مخاطبان است.

سخت و زیان آور بودن حرفه روزنامه نگاری به سبب سختی تولید خبر است چرا که دسترسی به اخبار به راحتی ممکن نبوده و معمولا خبرنگاران شرایطی مناسب و مطلوبی برای تولید خبر و انتقال آن به مخاطبان ندارند.

یک سری از خبرها وجود دارند که دستگاه های مختلف تمایل دارند در اختیار مردم قرار دهند که اغلب آنان نیز تبلیغاتی است اما یکسری اخبار هم وجود دارد که مسوولان زیاد تمایل ندارند آنرا در اختیار مخاطبان قرار دهند.

سفیدی می افزاید: کار آگاهی رسانی در بیشتر جوامع همیشه سخت بوده و تولید این اخبار نیز به راحتی امکان پذیر نبوده است و مسایل پشت پرده سیاسی نیز کار روزنامه نگار را دو چندان سخت تر می کند.

معمولا یک خبرنگار به راحتی دسترسی به اخبار خاص ندارد و باید مسیر سختی را برای یافتن حقیقت طی کند و حتی پس از انتشار آن نیز استرس واکنش انعکاس اطلاعات را دارد.

وی در ادامه با اشاره به تفاوت خبرنگاران ایرانی با دیگر همتایان غربی خودشان اظهار می دارد: معتقدم اغلب خبرنگاران کشور حرفه ای نبوده و آموزش های کافی را در این زمینه کسب نکرده اند.

همچنین اکثر خبرنگاران کشور متاسفانه تخصصی کار نمی کنند یعنی ما کمتر شاهد وجود روزنامه نگارانی در حوزه ای خاص هستیم اما در خارج از ایران تخصص گرایی در امر روزنامه نگاری بسیار مشهود است.

مدیر مسوول روزنامه آرمان می افزاید: متخصص نبودن در زمینه ای خاص سبب می شود که خبرنگار اشراف کمتری در حوزه مربوطه داشته باشد و در هنگام مصاحبه خبری اطلاعات کافی در مورد موضوع نداشته باشد.

وی در خاتمه خاطرنشان می سازد: معتقدم خبرنگاران به عنوان پرچمداران آگاهی در جامعه بشمار می روند؛ لذا اگر روزنامه نگاران در شرایط مناسب و مطلوب کار نکند؛ بخش اطلاع رسانی و آگاهی بخشی جامعه مخدوش می شود.

*خبرنگاران نقش عمده ای در هدایت انسان ها به بهشت و جهنم دارند

'سعدالله زارعی' روزنامه نگار پیشکسوت کشور نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: خبرنگار به فردی اطلاق می شود که با ثبت دقیق رخدادها و رویدادها در تلاش است تا تصویری روشن از واقعیات را به مخاطبان امروز و فردا ارایه دهد بر همین اساس نیز خبرنگاران نقشی محوری در عرصه ای فرهنگی و تمدنی جوامع دارند.

خبرنگار اساسا باید فعالیت خویش را در مدار کسب حقیقت قرار دهد و البته حقیقتی که از طریق ژرف اندیشی بدست آمده باشد؛ منتها در یک جامعه دینی، خبرنگار با یک وظیفه بیشتر نسبت به افکار عمومی و با نگاه به تاثیرات دراز مدت دنیوی و اخروی فعالیت می کند.

در جوامع اسلامی قطعا خبرنگاران نقش عمده ای در هدایت انسان ها به بهشت و جهنم دارند و بر همین اساس نیز این حرفه در جامعه دینی از حساسیت بیشتری برخوردار است.

این روزنامه نگار پیشکسوت روزنامه کیهان در ادامه با اشاره به واژه جنگ نرم تصریح می کند: شیوه های این جنگ به گونه ای است که در میدانی که به وسعت اذهان جامعه و افکار عمومی است کسانی فعالیت دارند که از رموز جامعه شناسی و روان شناختی برخوردار هستند.

این افراد با بکارگیری ابزارهای فکری و معنوی در راستای ساخت یا ویران کردن یک جامعه در تلاش هستند؛ بر همین اساس افرادی که در عرصه رسانه فعالیت می کنند در خط مقدم جنگ و یا دفاع نر قرار دارند.

زارعی می گوید: این افراد می توانند کلیدی ترین نقش ها را در ساخت یک جامعه مطلوب و یا ویران ساختن یک جامعه نامطلوب ایفا نمایند.

به گفته وی ، امروزه خبرنگاران در عرصه رسانه ای غرب، ابزاری برای انهدام ملت های رقیب تبدیل شده اند و بر همین اساس نیز بنگاه های بزرگ رسانه ای در غرب با استفاده از فنون خبرنگاری سعی در ایجاد تاثیراتی بنیادی در جامعه حریف دارند.

روزنامه نگار روزنامه کیهان می افزاید: بر همین اساس معتقدم افشای فعالیت های دشمنان در حوزه خبر بر علیه نظام جمهوری اسلامی و ایجاد 'تک' های مناسب تبلیغاتی و رسانه ای در مقابل اقدام تخریبی غربی ها باید هر چه بیشتر مورد توجه قرار گیرد

منبع: ایرنا