یک
هفته دیگر به برگزاری انتخارات امریکا مانده است؛ اما توفانی که امریکا را
در برگرفته، سبب توقف کمپاینهای انتخاباتی در آن کشور شده است. با این
همه مردم جهان به خصوص افغانستان چشم به انتخابات امریکا دوخته اند تا
ببینند که کدام رقیب به پیروزی میرسد.
اما خوب است که با روش مبارزات انتخاباتی در امریکا و چگونگی برگزاری آن آشنا شویم.
مبارزات انتخاباتی در امریکا در حقیقت دشوارترین مصاحبه شغلی برای احراز
این پست است. اما مراحل مختلف انتخاب رییس جمهوری امریکا از چه قرار است؟
شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی به تشریح مراحل انتخابات ریاستجمهوری امریکا پرداخته است.
مراحل اولیه
سیاستمداری که جاه طلبی احراز پست ریاست جمهوری امریکا را دارد، در ابتدا
کمیتهای تشکیل میدهد که وظیفهاش سنجش وضعیت و جمع آوری پول است. این
مرحله ممکن است از دو سال مانده به برگزاری انتخابات شروع شود.
طبق قانون اساسی امریکا تنها کسانی که در امریکا متولد شده، حداقل سنشان
۳۵ سال بوده و مدت ۱۴ سال ساکن این کشور بودهاند می توانند داوطلب نامزدی
در انتخابات ریاست جمهوری شوند.
ولی این برداشت که هر کسی می تواند برای این سمت اعلام آمادگی کند درست نیست.
در طی ۷۰ سال اخیر هر فردی که نامزد عمده حزب خود برای شرکت در انتخابات
ریاست جمهوری بوده، یا سناتور شاغل یا سناتور سابق بوده، یا در پست
فرماندار ایالتی خدمت می کرده، یا معاون ربیس جمهور و یا یک جنرال پنج
ستاره بوده است. البته رییس جمهوری که برای پیروزی در دومین دوره ریاست
جمهوری مبارزه می کند، حکایت جداگانهیی دارد.
چنانچه یک کاندیدا بتواند نظر موافق رسانههای خبری، مقامات حزبی، طراحان
برنامه مبارزات انتخاباتی و کمک دهندگان مالی را تا حد قابل توجهی جلب
کند، نامزدی خود را به طور رسمی اعلام کرده و مبارزه انتخاباتی در
ایالتهای مهم را شروع می کند.
باراک اوباما، مبارزه انتخاباتی خود را در اواخر سال ۲۰۰۶ شروع کرد و در
فوریه سال بعد داوطلبی خود برای نامزدی از جانب حزب دموکرات را رسما اعلام
کرد.
ولی میت رامنی، نامزد جمهوریخواهان، حدود پنج سال است که فعالیت انتخاباتی اش را شروع کرده است.
او که موفق نشد در سال ۲۰۰۸ به عنوان نامزد جمهوری خواهان در انتخابات
ریاست جمهوری شرکت کند، در دو سال اول زمامداری باراک اوباما، آهسته و در
پشت صحنه فعالیت داشت و در ژوئن سال ۲۰۱۱ آمادگی خود را برای نامزد شدن از
جانب جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آتی رسما اعلام کرد.
نبرد برای کاندیدا شدن
پس از اعلام آمادگی، داوطلبها برای نامزد شدن از جانب حزب خود، شروع به فعالیت می کنند.
به طور معمول و البته نه همیشه، آنها در گردهماییها و مجامع اولیه در ایالات آیووا، نیوهمشایر و کارولینای جنوبی شرکت می کنند.
اولین مبارزات برای برگزیدن نامزد ریاست جمهوری در ماه ژانویه در این
ایالات شروع می شود و محک خوبی برای این که کدام یک از داوطلبان شانس
بیشتری برای کاندیداتوری دارند، محسوب می شود.
رای دهندگان در هر یک از ۵۰ ایالت امریکا به اضافه واشنگتن پایتخت و نیز
سرزمینهای وابسته ایالات متحده امریکا ( جزایری در دریای کارائیب و
اقیانوس آرام از جمله گوام و پورتوریکو، که به نوعی خودمختار هستند و در
دولت فدرال امریکا ادغام نشدهاند) نمایندگان خود را انتخاب می کنند. در
بیشتر موارد این نمایندگان قول میدهند که از نامزد بخصوصی حمایت کنند.
در برخی ایالات، نمایندگان به جای گردهماییهای ایالتی، توسط جوامع محلی انتخاب می شوند.
مبارزات انتخاباتی ایالتی تا ماه ژوئن طول می کشد. تا آن هنگام یکی از
کاندیداها توانسته برای نامزد شدن از جانب حزب، رای کافی این نمایندگان را
به دست آورد یا این که موفق شده بقیه داوطلبان را از میدان مسابقه به در
کند.
کنوانسیون حزبی
گردهمایی ملی حزبی، در اواخر تابستان یعنی حدود دو ماه و نیم قبل از صورت
می گیرد. در آنجا، نمایندگان کسانی را که رای دهندگان در گردهماییهای
ایالتی یا محلی انتخاب کردهاند، رسما نامزد میکنند.
قبل از این گردهمایی یا در جریان آن معاون نامزد ریاست جمهوری که غالبا یکی از رقبای شکست خورده حزب است، انتخاب می شود.
از آنجا که نامزدهای انتخاباتی تقریبا همیشه قبل از شروع کنوانسیون معلوم
شدهاند، این گردهمایی در حقیقت بیشتر برای مشهور کردن و شناساندن بیشتر
نامزد ریاست جمهوری، تعیین پیام حزب و برنامه کار برگزار می شود.
گام نهایی
پس از این مراحل، نامزدهای دو حزب به طور تمام عیار علیه یک دیگر شروع به
فعالیت می کنند. در آگهیهای تلویزیونی ظاهر شده و در مناظرههایی که
بیشتر مردم آن را تماشا می کنند شرکت می کنند.
هر یک از نامزدها میلیونها دالر صرف آگهی های تبلیغاتی و سفربه تمام ایالات امریکا می کنند.
در هفتههای آخر، رقبای انتخاباتی بیشتر وقت خود را صرف مبارزه در ایالاتی
میکنند که در تعیین سرنوشت انتخابات نقش به سزایی دارند. در این ایالات
فاصله طرفداران دو حزب کم است و نامزدها تلاش می کنند تا بتوانند عده
بیشتری را جذب حزب خود کنند.
خیل داوطلبان تبلیغات انتخاباتی و نیز اشخاصی که برای این گونه فعالیتها
دستمزد دریافت میکنند به سوی ایالات مهم روان می شود. این افراد شخصا به
در خانههای مردم رفته و آنها را ترغیب میکنند که به کاندیدای مورد
نظرشان رای دهند.
در این مدت در ایالاتی از جمله اوهایو، فلوریدا و ویرجینیا به طور مرتب و بدون وقفه آگهیهای تبلیغاتی نامزدهای دو حزب پخش می شوند.
انتخابات
انتخابات ریاست جمهوری امریکا همواره در اولین سه شنبه (بعد از اولین
دوشنبه) ماه نوامبر برگزار میشود. ولی رای دهندگان مستقیما در انتخابات
ریاست جمهوری شرکت نمی کنند.
آنها در روندی که کالج انتخاباتی خوانده می شود، کسانی را انتخاب می کنند که متعهد شدهاند به یکی از نامزدها رای دهند.
هر یک از ایالات، تعداد معینی از این «رای دهندگان» را به کالج انتخاباتی می فرستد.
تقریبا در تمام ایالتها، برنده رای اکثریت، تمام آراء کالج انتخاباتی آن ایالت را به دست می آورد.
به دلیل یک چنین سیستمی، یک نامزد ریاست جمهوری ممکن است بدون این که
اکثریت آرای مردم امریکا را به دست آورده باشد، به کاخ سفید راه یابد.
مبارزه جورج بوش با ال گور، در انتخابات سال ۲۰۰۰ یکی از این موارد بود.
شروع رسمی کار رئیس جمهوری جدید
چنانچه نتیجه انتخابات قطعی باشد، در هفتهها و روزهای پس از انتخابات،
ربیس جمهور منتخب، اعضای کابینه خود را تعیین کرده و برنامه کاری کامل تری
را طراحی میکند.
در همین حال رییس جمهوری که دوره زمامداریاش در حال پایان است، از آنجا
که نمیتواند در مدت باقیمانده تصمیمات مهمی اخذ کند، وقت خود را صرف جمع
آوری متعلقات خود و نیز توجه به میراثی میکند که دوره ریاست جمهوریاش به
جای خواهد گذاشت.
به موجب قانون اساسی امریکا مراسم تحلیف رییس جمهوری جدید ۲۰ جنوری سال بعد از برگزاری انتخابات برگزار میشود.
تبریک به رئیس جمهور جدید
پس از این همه تلاش، رئیس جمهور در عمل در کاخ سفید، زندانی است. او قادر
نخواهد بود بدون ماموران محافظ و دستیارانش حتی در خیابان راه برود.۲۴
ساعته تحت نظر قرار دارد و از تمام حرفهایی که میزند واقداماتی که
میکند، انتقاد میشود.
او در محاصره دستیارانی قرار دارد که برنامه نوشتن خاطرات خود را در سر
میپرورانند و برای کسب قدرت در میان همقطارانشان سرگرم نقشه ریزی هستند.
ربیس جمهور هر روز ۱۲ ساعت کار می کند و برنامه های کاری او دقیقه به
دقیقه از قبل تعیین شده است.
رییس جمهور جدید باید انتظار نبرد بدون وقفه با رسانههای خبری را داشته
باشد. علاوه بر این باید با حزب مخالف که از شکست در انتخابات سرخورده شده
و در هر اقدام او از برنامههای مهم اقتصادی گرفته تا پائین ترین رده
انتصابات دخالت می کند، مقابله کند.
تنها تصمیم گیری های مهم به عهده اوست و رسیدگی به سایر امور، وظیفه نفرات پایین تر دستگاه اداری است.
ولی او در موقعیتی است که میتواند بگوید در تعیین سرنوشت کشوری با ۳۸۰ میلیون نفر جمعیت نقش دارد.