گزینه بعدی وزارت خارجه آمریکا کیست؟

آمریکا - محمدرضا نوروزپور

با منتفی شدن اعطای پست وزارت خارجه آمریکا به سوزان رایس و پس از اعلام رسمی او مبنی بر اینکه دیگر تمایلی برای نامزدی این پست ندارد اذهان کنجکاو به دنبال گزینه بعدی است.

تحلیلگران بر این باورند که بعد از ناکامی اوباما در برابر جمهوریخواهان در مجاب کردن آنها بر سر پذیرش سوزان رایس به عنوان وزیر خارجه این کشور احتمال می ورد که او جان کری را برای این پست در نظر بگیرد.

این گمانه زنی بیشتر از آنجا تقویت می شود که چندروزی است احتمال معرفی چاک هاگل به عنوان گزینه مهم در احراز پست وزارت دفاع در دولت اوباما افزایش یافته است.

پیشتر گفته می شد اوباما پست وزارت دفاع را برای جان کری در نظر گرفته است. اگرچه هیچ یک از این گمانه زنی ها تا کنون مورد تایید کاخ سفید قرار نگرفته اما واشنگتن پست روز گذشته در گزارشی به صورت جدی اعطای پست وزارت دفاع به سناتور چاک هاگل جمهوریخواه را مطرح کرد.

با این حساب با توجه به اینکه سوزان رایس نماینده آمر یکا در سازمان ملل متحد از نامزد شدن خود برای پست وزارت خارجه انصراف داده است و از سوی دیگر اوباما مایل به انتصاب هاگل به جای لئون پانه تا در وزارت دفاع این کشور است ، خود به خود زمینه برای حضور جان کری سناتور کهنه کار دموکرات برای این پست فراهم شده است.

از سوی دیگر برخی احتمال داده اند که باراک اوباما دنیس راس را برای پست وزارت خارجه آمریکا در نظر بگیرد که با توجه به گرایشات شدید این عضو سابق کاخ سفید به رژیم صهیونیستی و با توجه به اینکه پرونده ایران هم اکنون به نحوی در اختیار دنیس راس و جیمز جونز رئیس شورای امنیت ملی امریکا است نمی توان روی این گزینه چندان حساب کرد.

عملکرد دنیس راس و جیمز جونز  در خصوص ایران تا کنون مطلوب نبوده است و اوباما چندان ابراز رضایتی از این فعالیت ها بعمل نیاورده است. مضاف براینکه همچنان سوالاتی درباره کناره گیری ناگهانی دنیس راس از حلقه اصلی اطرافیان باراک اوباما در کاخ سفید در سال گذشته بدون جواب باقی مانده است.

 در همین حال اگر اوباما جان کری را رسما برای پست وزارت خارجه معرفی کند حمایت بسیاری از جمهوریخواهان را نیز به همراه خواهد داشت. مشکل اصلی کری این است که با سایر حلقه های سیاست خارجه آمریکا که به نوعی با حلقه دنیس راس نزدیک هستند دچار مشکل است. همچنین کری متهم به اتخاذ رویکردهای سهل انگارانه در مواجهه با کشورهای تندرو از جمله ایران و سوریه است. جان کری در دور اول ریاست جمهوری باراک اوباما دو بار به سوریه سفر کرده و با بشار اسد دیدار داشته است. او همچنین روابط خوبی با سایر سران کشورهای منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی برقرار کرده و از جمله سفرهای خاصی به افغانستان و پاکستان داشته است. مناسبات جان کری با کشورهای عربی خلیج فارس مبهم است و تا کنون نمایشی از روش و منش او در قبال اعراب خلیج فارس به منصه ظهور نرسیده است.

جان کری درباره ایران هم مواضع صریحی اتخاذ نکرده است اما به نظر می رسد که مشی او با حلقه دنیس راس که کاملا به نفع اسرائیل و جانبدارانه می نماید متفاوت و تا اندازه ای مستقل است. کری در این زمینه از رایس نیز معتدل تر است چرا که خانم سوزان رایس مدعی بود که موفقیت هایی در طول نمایندگی اش در سازمان ملل متحد در وضع تحریم های بسیار شدید علیه ایران داشته است.

او  که در انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال 2004 با بوش رقابت کرد حدود شش سال پیش در سفری که به خاورمیانه داشت در اظهار نظری گفته بود که دوست دارد به ایران سفر کند تا با سران ایران گفت‌وگو کند. او در آن زمان به جرج بوش فشار می اورد که دیپلماسی فعال تری برای نزدیکی به ایران داشته باشد. او در همان اظهار نظر در پاسخ به این سوال که آیا واقعا قصد سفر به ایران را دارید بدون آنکه به خواست کشور میزبان که آیا اجازه ای برای این کار به او داده می شود یا خیر گفته بود: در زمان مقتضی این کار را خواهم کرد.

کری یکسال و نیم پیش در گفتگو با فرید زکریا در برنامه جی پی اس که از شبکه سی ان ان پخش می شود گفته بود: برای من و اکثر جامعه اطلاعاتی و افرادی که از آنجا و جاهای دیگر گزارش می‌کنند، این امر آشکار است که نظام ایران فردا یا در آینده نزدیک سقوط نخواهد کرد. کری گفت: بنابراین ما مجبور هستیم تا برای تعامل و برخی مذاکرات تلاش کنیم."

او حتی نقشه راهی هم برای این تعامل ترسیم کرده و از آن نام برده بود: راه تعامل با ایران از افغانستان می گذرد و گفته بود که از افغانستان با ایران شروع می کنیم و بقیه مسائل را هم از همان جا ادامه می دهیم.

با این همه رئیس شورای سیاست خارجه سنای آمریکا در آخرین اظهار نظر مهم خود نسبت به ایران که مربوط به  آخرین روزهای مارس 2012 می شود جلوگیری از "ویرانگری جنون‌آمیز" ایران برای دست‌یابی به سلاح اتمی را مهمترین چالش سیاست ‌خارجی آمریکا در حال حاضر دانست و گفت باید با توسل به راه‌های دیپلماتیک مانع دست‌یابی ایران به سلاح اتمی شد.

این درحالی است که جیمز  جفری (یکی دیگر از افراد نزدیک به حلقه راس و سفیر سابق آمریکا در عراق ) و رفیق شفیق او دنیس راس که هر دو گرایشات محسوسی به لابی صهیونیست ها دارند در آخرین اظهار نظر مشترک خود درباره ایران از ناگزیر بودن حمله نظامی امریکا به ایران در سال 2013 خبر دادند.

فارغ از اینکه تفاوت های شگرفی میان سیاستمداران آمریکایی در خصوص سیاست های کلان و منافع استراتژیک وجود ندارد اما ویژگی های شخصیتی هر یک از سیاستمدارانی که برای ماموریتی انتخاب می شوند خواسته یا ناخواسته نوعی پیش داوری نسبت به نتایج عملکرد آنها را پدید می آورد.

از این منظر اگر اوباما واقعا در خصوص ادعای خود مبنی بر داشتن تمایل به برقراری تعامل و دیالوگ با ایران صادق باشد، حرکت او به سمت انتخاب اشخاصی با ویژگی های دنیس راس یا جیمز جونز بسیار مضحک خواهد بود،  چرا که بن بست بودن چنین مسیری از همان ابتدا مشهود خواهد بود. اما دوری از چهره هایی چون دنیس راس و روی آوردن به شخصیت های نسبتا معتدلی مانند جان کری اگرچه لزوما به معنی حل شدن مشکلات نیست اما دست کم می تواند به مثابه نشان داند در باغ سبز برای ایران تلقی شود.

خبر انلاین