اماما خوش آمدید

پس از فرار شاه از کشور، حضرت امام (ره) که در نوفل لوشاتو ـ نزدیکی پاریس در فرانسه ـ در تبعید بود، در پیامی به ملت ایران اعلام کرد که به کشور بازمی‌گردد (صحیفه‌ی نور، ج ۳، ۱۵۵). بلافاصله پس از قطعیت یافتن آن تصمیم، یاران امام و در صدر آنها شورای انقلاب اسلامی درصدد تدارک برگزاری هرچه با شکوه‌تر مراسم استقبال از امام برآمدند. تشکیل مرکزی جهت هماهنگی در این زمینه ضروری می‌نمود تا از اغتشاش و ناامنی جلوگیری به عمل آید. شهید مطهری که به نوعی رهبری شورای انقلاب را برعهده داشت، انقلابیون را به جلسه‌ای جهت هماهنگی در این زمینه  به منزل خود فراخواند. همزمان با شهید مطهری، شهید بهشتی نیز با دعوت از عده‌ای از انقلابیون درصدد تشکیل ستادی به این منظور بود. لزوم هماهنگی بین نیروهای انقلاب در این زمینه باعث شد تا جلسه‌ای مشترک در منزل شهید مطهری تشکیل شود.

در آن جلسه مقرر شد تا در جهت برگزاری منظم استقبال از امام، کمیته‌ای موسوم به کمیته‌ی استقبال از امام (ره) تشکیل شود (خاطرات و مبارزات…، ۱۰۶). این کمیته به رهبری جامعه‌ی روحانیت مبارز و شورای انقلاب در اول بهمن ۱۳۵۷ تشکیل شد. در جلسه‌ی منزل شهید مطهری مقرر شد تا از تمام گروه‌های سیاسی دعوت شود در آن کمیته عضویت داشته و در تدارک استقبال از امام فعال باشند؛ بنابراین مقرر شد اولین جلسه‌ی کمیته‌ی استقبال از امام در مدرسه‌ی رفاه که متعلق به مذهبیون بود، برگزار شود. در آن جلسه گروه‌های سیاسی نمایندگانی را جهت عضویت در شورای مرکزی کمیته معرفی کردند که عبارت بودند از:

۱ـ شهید مطهری از شورای انقلاب اسلامی، ۲ـ شهید مفتح و شهید محلاتی از جامعه‌ی روحانیت مبارز، ۳ـ هاشم صباغیان از نهضت آزادی، ۴ـ اسدالله بادامچیان از هیئت‌های مؤتلفه‌ی اسلامی، ۵ـ کاظم سامی از جنبش مردم ایران (جاما)، ۶ـ شاه‌حسینی از جبهه‌ی ملی، ۷ـ تهرانچی از بازار، ۸ ـ علی دانش منفرد از انجمن اسلامی معلمان (خاطرات علی دانش منفرد، ۶۸ ـ ۶۹).

پس از معرفی این افراد، هیئت رئیسه‌ی کمیته‌ی استقبال از امام به این صورت معین شدند: ۱ ـ شهید مطهری، رئیس ۲ـ هاشم صباغیان، معاون ۳ ـ شهید مفتح، سخنگو.

این کمیته در ابتدای کار، چندین شاخه تشکیل داد تا در کوتاه‌ترین زمان وظایف محوله را به انجام برساند. این شاخه‌ها عبارت بود از: ۱ ـ شاخه‌ی تبلیغات، ۲ـ شاخه‌ی انتظامات، ۳ـ شاخه‌ی تدارکات،   ۴ ـ شاخه‌ی برنامه‌ریزی تشریفات، ۵ ـ شاخه‌ی برنامه‌ریزی داخلی (همان، ۷۳ ـ ۷۶). هر یک از این شاخه‌ها هم دارای چندین زیرشاخه می‌شدند که از آن جمله می‌توان به گروه‌های تبلیغات داخلی، شعار، تأسیسات، مطبوعات، تلویزیون، انتشارات، پزشکان، صوت و تصویر و… اشاره کرد. اولین وظیفه‌ی این کمیته بر اساس دستور امام، انتخاب مکانی جهت اقامت موقت امام بود. اعضای کمیته‌ی استقبال، مکان‌های متعددی را پیشنهاد دادند تا اینکه مدارس رفاه و علوی تهران مورد تأیید قرار گرفت. دومین وظیفه‌ی این کمیته، تأمین حفاظت امام (ره) و نیز ایجاد شبکه‌ی اطلاع‌رسانی در سطح تهران بود. در این زمینه شاخه‌ی انتظامات، تهران را به بیست منطقه‌ی مجزا تقسیم کرد و در هر منطقه یک نفر به‌عنوان رابط با شاخه‌ی انتظامات تعیین شد. هر یک از رابط‌ها، پانزده نفر از معتمدین آن منطقه را به عنوان معتمدین خود معین کردند. هر تصمیمی که در شورای مرکزی کمیته‌ی استقبال از امام اتخاذ می‌شد، توسط رابط‌ها به منطقه و از طریق معتمدین آنها به محلات ابلاغ می‌شد و به این ترتیب در زمان کوتاهی کل تهران از آن تصمیم مطلع می‌شد (روزنامه‌ی اطلاعات، ۹). در کنار آن، شاخه‌ی انتظامات برای آموزش نیروهای خود، به تشکیل جلسات آموزش مبادرت ورزید که در آن جلسه مواردی چون نحوه‌ی استفاده از اسلحه آموزش داده می‌شد (خاطرات اکبر براتی، ۱۱۲ ـ ۱۱۴). کار حفاظت از امام (ره) نیز به گروه توحیدی صف به فرماندهی شهید بروجردی واگذار گردید (خاطرات محسن…، ۱۳۵). دیگر شاخه‌های این کمیته نیز جهت برگزاری مراسم استقبال از امام فعال بودند. گروه تشریفات ضمن استقرار در فرودگاه مهرآباد و بهشت‌زهرا به نصب تجهیزات لازم در آن مکان‌ها پرداختند و دیگر گروه‌ها نیز طبق برنامه‌ریزی‌های شورای مرکزی عمل می‌کردند. همزمان با تهران،در قم نیز کمیته‌ای به این منظور تشکیل شده بود؛ چرا که گمان می‌رفت امام ابتدا به قم تشریف ببرند. وقتی آنان از اقدامات صورت گرفته در تهران مطلع شدند، به تهران عزیمت کردند (خاطرات آیت‌الله مسعودی…، ۴۰۶). روز دوازده بهمن ۱۳۵۷ روزی سرنوشت‌ساز برای ملت ایران بود و در این روز این کمیته‌، استقبال از امام را برعهده داشت. این کمیته در فرودگاه مهرآباد مراسم استقبال از امام را به عمل آورد و سپس در انتقال امام به بهشت‌زهرا نقش زیادی داشت. در طول سخنرانی امام در بهشت زهرا کمیته‌ی استقبال از امام تمام برنامه‌ریزی‌ها را برعهده داشت و پس از پایان سخنان امام با توجه به ازدحام جمعیت، کنترل اوضاع از دست این کمیته خارج شد. پس از ورود امام (ره) به مدارس علوی و رفاه این کمیته، برنامه‌ریزی دیدارها و ملاقات‌ها و نیز حفاظت از امام را عهده‌دار شد و این مهم را تا پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ عهده‌دار بود (قاسم‌پور، ۱۳۴ ـ ۱۳۸). پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نهادهایی چون کمیته‌های انقلاب اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اعضای کمیته‌ی استقبال در

شکل‌گیری آن نهادها نقش زیادی داشتند و اکثر اعضای آن از بنیانگذاران نهادهای انقلابی شدند و به فعالیت در نظام اسلامی پرداختند. تشکیل این کمیته نقطه‌ی عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی بود که چه بسا فقدان آن باعث خسارات جبران‌ناپذیری برای انقلاب و امام می‌شد. 

daneshnameh.irdc.ir